Το θαυμάσιο σχολικό σύστημα, οι έξυπνες εταιρείες, η περίφημη κοινωνική πολιτική και το χαμηλό δημόσιο χρέος καθιστούσε ελκυστική τη Φινλανδία. Αλλά ακόμη και οι μεγαλύτεροι σκανδιναβικοί φίλοι το βρίσκουν τον τελευταίο καιρό σχεδόν σε κάθε ευκαιρία. Επειδή σαν ένα οικονομικό υπόδειγμα δεν είναι πλέον η χώρα.
Διπλασιάστηκε το δημόσιο χρέος
Από την έναρξη της οικονομικής κρίσης το 2008, το εθνικό χρέος των 54 δισεκατομμυρίων ευρώ, σχεδόν διπλασιάστηκε στα 94 δισ. ευρώ, το ποσοστό ανεργίας ενδέχεται να φθάσει σύντομα το όριο του δέκα τοις εκατό. Μόνο από τον Ιούνιο του 2013, η ανεργία αυξήθηκε κατά 1,4 ποσοστιαίες μονάδες από το 7,8 στο 9,2 τοις εκατό. Ενώ το δημόσιο χρέος έχει φθάσει ακριβώς το κρίσιμο επίπεδο του 60 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Όμως είναι η αρνητική δυναμική που κάνει όλο και περισσότερους εμπειρογνώμονες να ανησυχούν.
Τόσο το 2012 όσο και το 2013, η οικονομία συρρικνώθηκε σημαντικά, για τον τρέχοντα χρόνο ποικίλουν οι εκτιμήσεις γύρω από το σημείο μηδέν. Μαζί με την Κύπρο βρίσκεται και η Φινλανδία στο τέλος όλων των χωρών του ευρώ. Την άνοιξη του Standard & Poors ήταν ο πρώτος οργανισμός αξιολόγησης που υποβάθμισε την προοπτική του για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας.
Η ανησυχία αυτή τροφοδοτείται από δύο πρόσφατες εξελίξεις που οδηγούν στα μεγάλα προβλήματα της Φινλανδίας. Πρώτον, υπάρχει η κρίση της Ουκρανίας. Εξακολουθεί να συζητείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να επιβληθούν κυρώσεις κατά της Ρωσίας πραγματικά σκληρές, τώρα σχεδόν αναπόφευκτες. Όμως καμία χώρα δεν θα χτυπήσει τόσο σκληρά όσο τη Φινλανδία, η οποία μοιράζεται σχεδόν 1.300 χιλιόμετρα συνόρων με τη Ρωσία.
Πολλοί οικονομικοί δεσμοί
Οι οικονομικοί δεσμοί είναι ποικίλοι. Επειδή η Φινλανδία αποτελεί εδώ και καιρό μια χώρα των ανταλλαγών μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου οι Φινλανδοί υιοθέτησαν μια ουδέτερη θέση, η οποία τους επέτρεψε να έχουν καλές εμπορικές σχέσεις με τους γείτονές τους στα ανατολικά. Όταν έπεσε το Σιδηρούν Παραπέτασμα, τραβούσε την παρακμάζουσα σοβιετική δημοκρατία, τους γείτονες σε μια οικονομική καθοδική πορεία, αλλά οι Φινλανδοί διατηρούσαν πάντα μια σχέση με αυτό.
Οι Φινλανδοί εξακολουθούν να μην εντάσσονται στο ΝΑΤΟ, ακόμη και αν οι περισσότερες φωνές πληθαίνουν για την ένταξη της μετά από αυτά που συμβαίνουν με τους Ρώσους στην Ουκρανία. Παρά την αυξανόμενη πολιτική απόσταση μεταξύ των γειτονικών χωρών, οι οικονομικοί δεσμοί είναι βαθύς.
Υπάρχουν επενδύσεις που γίνονται από τους Ρώσους στη Φινλανδία. Πολλοί Ρώσοι έχουν αποκτήσει σπίτι στην ακτή της Βαλτικής και επομένως, η οικονομία στην αγορά ακινήτων είχε αποφασιστική επιρροή. Ο τουρισμός επίσης στην πρωτεύουσα Ελσίνκι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους επισκέπτες της Ρωσίας.
Οικονομική αδυναμία
Προπαντός οι φινλανδικές εταιρείες είναι πολύ δραστήριες στη Ρωσία. Έτσι, η φινλανδική εταιρεία Stockmann λειτουργεί καταστήματα στη Ρωσία, οι μεγάλες φινλανδικές εταιρείες επεξεργασίας ξύλου λαμβάνουν σημαντικά τμήματα των πρώτων υλών τους από τη Ρωσία. Έπειτα υπάρχει και το θέμα της ενέργειας.
Σε αντίθεση με τους γείτονες στη Σουηδία και τη Νορβηγία, δεν υπάρχουν στη Φινλανδία σημαντικά υδροηλεκτρικά εργοστάσια, εκτός από μερικά εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας, η χώρα εξαρτάται εντελώς από τις ρωσικές εισαγωγές. Κατά συνέπεια, η Ρωσία είναι η μεγαλύτερη προμηθεύτρια με μερίδιο 18 τοις εκατό του συνόλου των εισαγωγών.
Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Μεταξύ των δυσμενών συνθηκών αποτελεί θεμελιώδη αδυναμία της ίδιας της φινλανδικής οικονομίας. Για χρόνια η επιτυχία της Nokia είχε στρέψει όλων τα βλέμματα στη Φινλανδία, αυτό έχει αλλάξει λίγο. Η καινοτόμος πλευρά της εταιρίας, ήταν υπεύθυνη για το δέκα τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Ουδέποτε υπήρξαν πολλές εταιρείες υψηλής ανάπτυξης στη χώρα. Ανάμεσα στις λίγες εξαιρέσεις είναι ο κατασκευαστής ανελκυστήρων Kone.
Είναι σαφές ότι κατά τα άλλα, μια βιομηχανία στη Φινλανδία που εξακολουθεί να είναι παγκόσμιας σημασίας είναι η βιομηχανία ξύλου και χαρτιού. Δεν χρειάζεται μεγάλη φαντασία για τη διάγνωση, ότι σε περιόδους καθολικής ψηφιοποίησης αυτή η βιομηχανία στο σύνολό της έχει ένα πρόβλημα.
Τα τελευταία χρόνια, πολλές μεγάλες μονάδες παραγωγής έπρεπε να κλείσουν. Για αυτό το λόγο προπαντός είναι ένα πρόβλημα, διότι τα έργα αυτά συχνά βρίσκονται σε πολύ υποβαθμισμένες περιοχές, για παράδειγμα στην Καρελία κατά μήκος των ρωσικών συνόρων. Ενώ οι εταιρείες όπως η UPM ελπίζουν να προοδεύσουν με νέα προϊόντα στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ακόμα και στην αυτοκινητοβιομηχανία, αλλά το δυναμικό της αγοράς των προϊόντων αυτών πρέπει πρώτα να αποδειχθεί.
Ψυχολογική επιβάρυνση
Ακόμα και ψυχολογικά είναι παρά πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί, αλλά αυτό πρέπει να προσεχθεί από τη φινλανδική οικονομία και την κοινωνία, καθώς χάνει τη θέση της ως ηγέτης της τεχνολογίας. Νωρίτερα αυτό το μήνα ανακοίνωσε η Microsoft τις μεγαλύτερες περικοπές θέσεων εργασίας στην ιστορία της, μέρος του οποίου θα χτυπήσει τα κεκτημένα των εργαζομένων της Nokia. Το εργοστάσιο στη βόρεια Φινλανδία στο Oulu θα κλείσει κατά πάσα πιθανότητα.
Πριν από λίγες ημέρες ήρθε το επόμενο χτύπημα: Ο όμιλος τηλεπικοινωνιών των ΗΠΑ Broadcom θα κλείσει επίσης το κέντρο ανάπτυξης στο Oulu. Από αυτό θα πρέπει να επηρεαστούν 600 εργαζόμενοι. Για να κατανοήσουμε τη σημασία αυτών των αριθμών, θα πρέπει να το συγκρίνουμε τα 5,5 εκατομμύρια κατοίκων, σε σχέση με το μέγεθος της χώρας. Αν αυτό αντιστοιχιστεί με την Γερμανία τότε θα ήταν απώλεια περίπου 12.000 θέσεων εργασίας.
Οι φινλανδικές κυβερνήσεις έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια περισσότερο λάθη από ότι σωστά . Ως ιστορικό λάθος το πακέτο τόνωσης της Διακομματικής- κουαρτέτο που είχαμε δει το τέλος του 2008. Μπροστά στην κρίση, τα μεγάλα κόμματα συμφώνησαν σχετικά με την επένδυση για πολλά χρόνια, για τη στήριξη της οικονομίας συνολικά 20 δις ευρώ.
Οι αναφορές στη θετική εμπειρία της δεκαετίας του ενενήντα, όταν η χώρα είχε αντιμετωπίσει μια άγρια οικονομική κρίση, είχε εξοικειωθεί με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, χωρίς να χρειάζεται να αγγίξει το έλλειμμα, ανήκουστη συμπεριφορά. Σήμερα φαίνεται το αποτέλεσμα: η ακριβά κερδισμένη ανάπτυξη έχει διαλυθεί προ πολλού, οι μεταρρυθμίσεις καθυστέρησαν, μόνο τα χρέη είναι ακόμα εκεί και μεγαλώνουν.
Ελπιδοφόρα μηνύματα
Τα φωτεινά σημεία, ωστόσο, θα πρέπει να τα εξετάσουμε. Μόλις ο οργανισμός αξιολόγησης Moody επιβεβαίωσε την κορυφαία αξιολόγηση ΑΑΑ που έγινε κατά κύριο λόγο μετά την πρόσφατη μεταρρύθμιση του κοινωνικού συστήματος αναφοράς. Υπάρχει επίσης τουλάχιστον στη βιομηχανία λογισμικού ένα καινοτόμο τοπίο από το οποίο προκύπτουν τα πρώτα οικονομικά κίνητρα.
Πρόσφατα, η Google απέκτησε τη φινλανδική "DrawElements", ανταγωνιστή του Facebook που έχει ήδη αποκτήσει ακόμη δύο φινλανδικές εταιρείες λογισμικού τις τελευταίες εβδομάδες. Αυτά είναι αισιόδοξα σημάδια, αλλά η οικονομική σημασία τους εξακολουθεί να είναι χαμηλή.
Η Φινλανδία είναι η «τέταρτη καινοτόμος χώρα στον κόσμο», όπως είχε αποκαλύψει το «ο Παγκόσμιος Δείκτης Καινοτομίας». Επιπλέον, είναι κοινωνικά η «λιγότερο εύθραυστη χώρα στον κόσμο», όπως είχε αποκαλύψει ο "Δείκτης αποτυχημένων κρατών". Παρά τους αριθμούς, η κατάσταση της χώρας παραμένει θέμα προοπτικής.
Πηγή : Wirtschafts Woche
0 σχόλια: