για τρίτη φορά οι φορολογούμενοι πρέπει να βγάλουν τις τράπεζες από την δύσκολη θέση. Γιατί; Και τι σημαίνει αυτό;
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανακοινώσε τα αποτελέσματα των προσφάτων Stresstest για τις ελληνικές τράπεζες. Πόσα νέα χρήματα χρειάζονται οι τέσσερις «συστημικές τράπεζες» της χώρας για να παραμείνουν φερέγγυες. Οι εμπειρογνώμονες εξέτασαν για αυτό, την αντίσταση των τραπεζών στην κρίση, ακόμη και στην περίπτωση που η ελληνική οικονομία μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, θα εξελιχθεί χειρότερα από τα αναμενόμενα.
Τι σημαίνει το επόμενο τρίτο σχέδιο διάσωσης για την Ελλάδα και για τους πιστωτές; Οι απαντήσεις συνοπτικά:
θα διασωθούν οι ελληνικές τράπεζες άλλη μια φορά;
Μάλιστα σε αυτό το σημείο ήταν το 2013. Το ταμείο διάσωσης τραπεζών ΤΧΣ κατέβαλε 25 δις € σε αντάλλαγμα για τις μετοχές των τεσσάρων μεγαλύτερων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων: Την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδα, την Alpha Bank, τη Τράπεζα Πειραιώς και την Eurobank. Τα χρήματα κάλυπταν τις απώλειες των τραπεζών από το κούρεμα των ελληνικών κρατικών χρέους το 2012. Πέρυσι, οι τράπεζες έλαβαν επιπλέον 8 δισεκατομμύρια ευρώ από τους διεθνείς επενδυτές. Η Ελλάδα, η ΕΕ και, φυσικά, οι ελληνικές τράπεζες δήλωσαν στη συνέχεια ότι είναι ασφαλείς και υγιείς και ότι θα μπορούσαν να στηρίξουν την οικονομία με χρήματα και τις επιχειρήσεις για να μπορέσουν να ορθοποδήσουν.
Γιατί οι τράπεζες εξακολουθούν να χρειάζονται βοηθητικό πρόγραμμα;
Το 2015 ήταν μια κακή χρονιά για τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο ακολουθήθηκε από μια παρατεταμένη αναμέτρηση με την ΕΕ σχετικά με τους όρους για ένα τρίτο πακέτο διάσωσης. Το αποτέλεσμα: οι Έλληνες κατάφεραν να αποσύρουν χρήματα μαζικά από τη χώρα, οι τράπεζες έχασαν 43 δισεκατομμύρια € από τις καταθέσεις. Τώρα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα εξακολουθούν να κατέχουν περίπου 121 δισεκατομμύρια €, τα λιγότερα εδώ και δώδεκα χρόνια.
Τον Ιούνιο, η κυβέρνηση έπρεπε τελικά να κλείσει τις τράπεζες για να σταματήσει η αιμορραγία, και εισήγαγε ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων, που ισχύουν μέχρι σήμερα, αν και σε ηπιότερη μορφή.
Επιπλέον, η ελληνική οικονομία μετά από μια μικρή ανάκαμψη το 2014 βρίσκεται πάλι σε ύφεση. Επί του παρόντος, οι ελληνικές τράπεζες έχουν πάρει περίπου 100 δισεκατομμύρια € ως δάνεια που πιθανότατα ποτέ δεν θα επιστραφούν. Αυτά τα δάνεια αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 40 τοις εκατό του συνολικού ποσού των δανείων από τις τράπεζες. Γι' αυτό το λόγο χρειάζονται επειγόντως νέα χρήματα.
Πόσα χρήματα χρειάζονται οι τράπεζες;
Η ΕΚΤ ανακοινώσε ότι οι τέσσερις μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες χρειάζονται μια ένεση 14,45 δις. ευρώ μετρητών για μια υγιή κεφαλαιακή βάση. Αυτό είναι εφικτό επειδή αυτό συμφωνήθηκε τον Αύγουστο από την τρίτη δέσμης μέτρων διάσωσης, που είχε προβλέψει 25 δισεκατομμύρια €, για αυτό.
Οι κεφαλαιακές ανάγκες των τεσσάρων συστημικών τραπεζών της Ελλάδας ανέρχονται στα 14,4 δισ. ευρώ, στο δυσμενές σενάριο, και στα 4,391 δισ. ευρώ στο βασικό, όπως ανακοίνωσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), δίνοντας στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής (stress tests).
Όπως γνωστοποίησε η ΕΚΤ, το σύνολο των αναγκών κατανέμεται ως εξής:
- Eurobank : 2,12 δισ. ευρώ
- Alpha Bank : 2,74 δισ. ευρώ
- ΕΤΕ: 4,6 δισ. ευρώ
-Τράπεζα Πειραιώς: 4,93 δισ. ευρώ
Τι συνέβη με όλα τα χρήματα από τις προηγούμενες διασώσεις των τραπεζών;
Η σύντομη απάντηση: Είναι απλώς έχουν εξατμιστεί. Οι ιδιώτες επενδυτές που συμμετείχαν στην αύξηση κεφαλαίου κατά το παρελθόν έτος, υπέστησαν βαριές απώλειες. "Έχω επενδύσει το 2014 60.000 ευρώ σε μετοχές της δικής μου τράπεζα, με την πεποίθηση ότι η οικονομία μας πέρασε τα δύσκολα και εκεί έξω γνωρίζουν οι ξένοι επενδυτές τι κάνουν", είπε ένας ενδιαφερόμενο τραπεζίτης στο SPIEGEL "Τώρα το μερίδιο μου αξίζει μόλις 5000 Ευρώ. "
Αλλά μεγαλύτεροι χαμένοι είναι οι Έλληνες φορολογούμενοι, όπου το 2013 επιβαρύνθηκαν με νέα χρέη που για τη στήριξη των τραπεζών τους. "Αυτή είναι η μεγαλύτερη κλοπή δημόσιας περιουσίας στην ιστορία της Ελλάδας," είπε ένας ανώτερος στέλεχος της ελληνικής ιδιωτικής τράπεζας. Επειδή αυτά τα χρήματα χάνονται σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις. Ο επικεφαλής του ελληνικού ταμείου διάσωσης για τις τράπεζες είπε πρόσφατα σε συνέντευξή του: Θα ήταν «μη ρεαλιστικό» να αναμένει κανείς ότι η ελληνική κυβέρνηση θα πάρει ποτέ πίσω τα χρήματά της.
Ποιος πρέπει να πληρώσει πρώτα;
Αυτό θα εξαρτηθεί από τις συγκεκριμένες διατάξεις του προτεινόμενου νόμου, το οποίο το βράδυ του Σαββάτου το ελληνικό κοινοβούλιο πρόκειται να ψηφίσει. Ένα πράγμα είναι βέβαιο, όμως, μέχρι στιγμής: Οι ελληνικές τράπεζες θα υποστηριχτούν με χρήματα των φορολογουμένων και πάλι, όταν όλες οι άλλες επιλογές έχουν εξαντληθεί. Όπως λέμε: Οι μέτοχοι των τραπεζών θα πρέπει, επομένως, να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη τους και τα θεσμικά όργανα πρέπει να έχουν όλες τις άλλες αξίες αποτιμημένες σε χρήματα και στις θυγατρικές του εξωτερικού.
Η Ευρώπη θέλει να κρατήσει το κόστος της διάσωσης των τραπεζών για τους φορολογούμενους αναγκαστικά μικρό. Τουλάχιστον οι ενέσεις ρευστότητας που θα χρειαστούν σε περίπτωση που δεν είναι πολύ αρνητική η οικονομική ανάπτυξη, πρέπει οι τράπεζες να χρηματοδοτούν με ιδιωτικά κεφάλαια. Αν αποτύχουν, απειλούνται από πτώχευση και εθνικοποίηση. Αν η κρίση επιδεινωθεί πρέπει να καθοριστεί πόσα χρήματα το μέγιστο οι τράπεζες θα λάβουν από το κράτος.
Πρέπει οι αποταμιευτές να φοβηθούν άμεση συμμετοχή στην διάσωση των τραπεζών;
Αυτή τη στιγμή μια τέτοια διαδικασία διάσωσης είναι απίθανη. Μόνο οι κάτοχοι τραπεζικών μετοχών χρειάζεται να ανησυχούν: Αν οι τράπεζες από μόνες τους δεν μπορούν να βρουν κεφάλαια, πρέπει οι καταθέτες να μοιραστούν το βάρος των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων, σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ. Οι καταθέσεις στη συνέχεια μεταφέρονται στο μετοχικό κεφάλαιο. Με τον τρόπο αυτό, τα θεσμικά όργανα των τραπεζών πρέπει να βρουν λιγότερα χρήματα από άλλες πηγές. Από αυτόν κανονισμό, επίσης, οι μεγάλοι επενδυτές θα μπορούσαν να επηρεαστούν. Επίσημα αυτό όμως μετά θα έχει εθελοντικό χαρακτήρα για να αποφευχθεί ένα κύμα αγωγών από εκείνους που επηρεάζονται.
Ωστόσο, μια λύση όπως πριν από δύο χρόνια στην Κύπρο, όπου ζητήθηκε από τους καταθέτες και τους επενδυτές να συνεισφέρουν με 47,5 τοις εκατό του ενεργητικού τους, για αυτούς που είχαν περισσότερο από 100.000 ευρώ για την εξυγίανση των τραπεζών, η ΕΕ θέλει να το αποφύγει για δύο λόγους: Πρώτον, δεν υπάρχουν στους καταθέτες των Τραπεζών στην Ελλάδα οι δισεκατομμυριούχοι Ρώσοι ολιγάρχες. Και από την άλλη πλευρά στους Έλληνες με περιουσιακά στοιχεία άνω των 100.000 ευρώ αποτελεί σπάνιο είδος. Οι περισσότεροι Έλληνες με μια τέτοια προσωπική περιουσία έχουν εγκαταλείψει το χρηματοπιστωτικό σύστημα της κρατικής κρίσης εδώ και πολύ καιρό.
Θα είναι οι τράπεζες πιο ελκυστικές για τους ιδιώτες επενδυτές;
Ωστόσο όμως ποιος μιλάει για επενδύσεις: Οι τραπεζικές μετοχές αξίζουν σήμερα πολύ λίγο, τα θεσμικά όργανα έχουν χάσει το 80 τοις εκατό της αξίας αγοράς τους από την αρχή. Ένα αστείο μεταξύ των τραπεζιτών είναι ότι το πρωινό καπουτσίνο κοστίζει περισσότερο από μια ντουζίνα μετοχές της τράπεζάς τους. Οι ιδιώτες επενδυτές μπορεί να δουν ένα κίνητρο για να συμμετάσχουν σε τέτοιου είδους αύξηση κεφαλαίου, τώρα που η επικείμενη απειλή του Grexit φαίνεται να έχει αποφευχθεί.
Τι συμβαίνει με τα επισφαλή δάνεια;
Το πρόβλημα των επισφαλών δανείων δεν λύνεται με το νέο πακέτο διάσωσης. Η κυβέρνηση όμως υποσχέθηκε, ότι θα αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα, προκειμένου να πάρει νέα δισεκατομμύρια διάσωσης. Επί του παρόντος, συζητούνται διάφορες λύσεις που θα επιτρέψει στις τράπεζες να ανακουφίσει το χαρτοφυλάκιό τους.
Υποθετικά όλα θα πάνε καλά. Τι λοιπόν θα σημαίνει για τον Έλληνα μέσο πολίτη;
Μια επιτυχία του προγράμματος είναι υποχρεωτική, έτσι ώστε οι έλεγχοι κεφαλαίων στην Ελλάδα το επόμενο έτος να μπορούν να αυξηθούν και πάλι. Η ελπίδα: Εάν η εμπιστοσύνη στις τράπεζες αυξηθεί και πάλι, οι καταναλωτές θα επιστέψουν τα χρήματά τους πίσω στους λογαριασμούς τους, αντί να τα κρύβουν για παράδειγμα κάτω από το στρώμα. Αυτό θα βελτιώσει τη ρευστότητα των τραπεζών.
Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι η κατάσταση έχει λίγο εξομαλυνθεί: Τον Σεπτέμβριο, οι καταθέσεις σε σύγκριση με τον Αύγουστο αυξήθηκαν κατά 530 εκατ. €. Τα θεσμικά όργανα των τραπεζών θα πρέπει με τη σειρά τους τα χρήματα των αποταμιευτών να τα χορηγήσουν σε περισσότερα δάνεια στις επιχειρήσεις και ως εκ τούτου να ενισχυθεί η οικονομία. Η κυβέρνηση πρέπει να έχει λόγο για τα κεφάλαια των Τραπεζών, πως θα παρέχονται τα χρήματα στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Εν περιλήψει: Οι ελληνικές τράπεζες εξαρτώνται από τα αμέτρητα επισφαλή δάνεια και απειλούνται με πτώχευση. Ένα νέο βοηθητικό πρόγραμμα τις επιτρέπει να σωθούν, στο τέλος μάλλον οι φορολογούμενοι θα την πληρώσουν: Αν οι μέτοχοι και οι επενδυτές δεν φέρουν αρκετά χρήματα, θα πρέπει να παρέμβει και πάλι το Δημόσιο. Το Σάββατο το βράδυ, το ελληνικό κοινοβούλιο θα ψηφίσει ένα νόμο.
Αυτό θα εξαρτηθεί από τις συγκεκριμένες διατάξεις του προτεινόμενου νόμου, το οποίο το βράδυ του Σαββάτου το ελληνικό κοινοβούλιο πρόκειται να ψηφίσει. Ένα πράγμα είναι βέβαιο, όμως, μέχρι στιγμής: Οι ελληνικές τράπεζες θα υποστηριχτούν με χρήματα των φορολογουμένων και πάλι, όταν όλες οι άλλες επιλογές έχουν εξαντληθεί. Όπως λέμε: Οι μέτοχοι των τραπεζών θα πρέπει, επομένως, να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη τους και τα θεσμικά όργανα πρέπει να έχουν όλες τις άλλες αξίες αποτιμημένες σε χρήματα και στις θυγατρικές του εξωτερικού.
Η Ευρώπη θέλει να κρατήσει το κόστος της διάσωσης των τραπεζών για τους φορολογούμενους αναγκαστικά μικρό. Τουλάχιστον οι ενέσεις ρευστότητας που θα χρειαστούν σε περίπτωση που δεν είναι πολύ αρνητική η οικονομική ανάπτυξη, πρέπει οι τράπεζες να χρηματοδοτούν με ιδιωτικά κεφάλαια. Αν αποτύχουν, απειλούνται από πτώχευση και εθνικοποίηση. Αν η κρίση επιδεινωθεί πρέπει να καθοριστεί πόσα χρήματα το μέγιστο οι τράπεζες θα λάβουν από το κράτος.
Πρέπει οι αποταμιευτές να φοβηθούν άμεση συμμετοχή στην διάσωση των τραπεζών;
Αυτή τη στιγμή μια τέτοια διαδικασία διάσωσης είναι απίθανη. Μόνο οι κάτοχοι τραπεζικών μετοχών χρειάζεται να ανησυχούν: Αν οι τράπεζες από μόνες τους δεν μπορούν να βρουν κεφάλαια, πρέπει οι καταθέτες να μοιραστούν το βάρος των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων, σύμφωνα με τους κανονισμούς της ΕΕ. Οι καταθέσεις στη συνέχεια μεταφέρονται στο μετοχικό κεφάλαιο. Με τον τρόπο αυτό, τα θεσμικά όργανα των τραπεζών πρέπει να βρουν λιγότερα χρήματα από άλλες πηγές. Από αυτόν κανονισμό, επίσης, οι μεγάλοι επενδυτές θα μπορούσαν να επηρεαστούν. Επίσημα αυτό όμως μετά θα έχει εθελοντικό χαρακτήρα για να αποφευχθεί ένα κύμα αγωγών από εκείνους που επηρεάζονται.
Ωστόσο, μια λύση όπως πριν από δύο χρόνια στην Κύπρο, όπου ζητήθηκε από τους καταθέτες και τους επενδυτές να συνεισφέρουν με 47,5 τοις εκατό του ενεργητικού τους, για αυτούς που είχαν περισσότερο από 100.000 ευρώ για την εξυγίανση των τραπεζών, η ΕΕ θέλει να το αποφύγει για δύο λόγους: Πρώτον, δεν υπάρχουν στους καταθέτες των Τραπεζών στην Ελλάδα οι δισεκατομμυριούχοι Ρώσοι ολιγάρχες. Και από την άλλη πλευρά στους Έλληνες με περιουσιακά στοιχεία άνω των 100.000 ευρώ αποτελεί σπάνιο είδος. Οι περισσότεροι Έλληνες με μια τέτοια προσωπική περιουσία έχουν εγκαταλείψει το χρηματοπιστωτικό σύστημα της κρατικής κρίσης εδώ και πολύ καιρό.
Θα είναι οι τράπεζες πιο ελκυστικές για τους ιδιώτες επενδυτές;
Ωστόσο όμως ποιος μιλάει για επενδύσεις: Οι τραπεζικές μετοχές αξίζουν σήμερα πολύ λίγο, τα θεσμικά όργανα έχουν χάσει το 80 τοις εκατό της αξίας αγοράς τους από την αρχή. Ένα αστείο μεταξύ των τραπεζιτών είναι ότι το πρωινό καπουτσίνο κοστίζει περισσότερο από μια ντουζίνα μετοχές της τράπεζάς τους. Οι ιδιώτες επενδυτές μπορεί να δουν ένα κίνητρο για να συμμετάσχουν σε τέτοιου είδους αύξηση κεφαλαίου, τώρα που η επικείμενη απειλή του Grexit φαίνεται να έχει αποφευχθεί.
Τι συμβαίνει με τα επισφαλή δάνεια;
Το πρόβλημα των επισφαλών δανείων δεν λύνεται με το νέο πακέτο διάσωσης. Η κυβέρνηση όμως υποσχέθηκε, ότι θα αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα, προκειμένου να πάρει νέα δισεκατομμύρια διάσωσης. Επί του παρόντος, συζητούνται διάφορες λύσεις που θα επιτρέψει στις τράπεζες να ανακουφίσει το χαρτοφυλάκιό τους.
Υποθετικά όλα θα πάνε καλά. Τι λοιπόν θα σημαίνει για τον Έλληνα μέσο πολίτη;
Μια επιτυχία του προγράμματος είναι υποχρεωτική, έτσι ώστε οι έλεγχοι κεφαλαίων στην Ελλάδα το επόμενο έτος να μπορούν να αυξηθούν και πάλι. Η ελπίδα: Εάν η εμπιστοσύνη στις τράπεζες αυξηθεί και πάλι, οι καταναλωτές θα επιστέψουν τα χρήματά τους πίσω στους λογαριασμούς τους, αντί να τα κρύβουν για παράδειγμα κάτω από το στρώμα. Αυτό θα βελτιώσει τη ρευστότητα των τραπεζών.
Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι η κατάσταση έχει λίγο εξομαλυνθεί: Τον Σεπτέμβριο, οι καταθέσεις σε σύγκριση με τον Αύγουστο αυξήθηκαν κατά 530 εκατ. €. Τα θεσμικά όργανα των τραπεζών θα πρέπει με τη σειρά τους τα χρήματα των αποταμιευτών να τα χορηγήσουν σε περισσότερα δάνεια στις επιχειρήσεις και ως εκ τούτου να ενισχυθεί η οικονομία. Η κυβέρνηση πρέπει να έχει λόγο για τα κεφάλαια των Τραπεζών, πως θα παρέχονται τα χρήματα στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Εν περιλήψει: Οι ελληνικές τράπεζες εξαρτώνται από τα αμέτρητα επισφαλή δάνεια και απειλούνται με πτώχευση. Ένα νέο βοηθητικό πρόγραμμα τις επιτρέπει να σωθούν, στο τέλος μάλλον οι φορολογούμενοι θα την πληρώσουν: Αν οι μέτοχοι και οι επενδυτές δεν φέρουν αρκετά χρήματα, θα πρέπει να παρέμβει και πάλι το Δημόσιο. Το Σάββατο το βράδυ, το ελληνικό κοινοβούλιο θα ψηφίσει ένα νόμο.
0 σχόλια: