τόσο καταστροφικές, ώστε κανένας λογικός, για τη χάραξη πολιτικής, δε θα το άφηνε να συμβεί.
Μια διάσπαση του ευρώ θα μπορούσε να προκαλέσει μια παγκόσμια κατάρρευση, χειρότερη ακόμα και από αυτή του 2008-09. Ακόμα και η πιο οικονομικά ολοκληρωμένη περιοχή του κόσμου θα μπορούσε να διαλυθεί, από πτωχεύσεις τραπεζών.
Η ζώνη του ευρώ θα μπορούσε να καταστραφεί σε διαφορετικά κομμάτια, ή ένα μεγάλο μπλοκ στο βορρά και ένα κατακερματισμένο στο νότο. Η επιβίωση της ίδιας της ΕΕ θα είναι υπό αμφισβήτηση.
Ωστόσο, η
απειλή της καταστροφής εξακολουθεί να υφίσταται. Οι πιθανότητες, να διαμελιστεί η ευρώζώνη, έχουν αυξηθεί ανησυχητικά, χάρη στον οικονομικό πανικό, της ραγδαίας αποδυνάμωσης των οικονομικών προοπτικών και λόγω στενόμυαλης μικροπολιτικής. Οι πιθανότητες για μια ασφαλή προσγείωση φθίνουν γρήγορα.
Οι αυξανόμενοι
φόβοι των επενδυτών
για μια ευρω-διάλυση έχουν προκαλέσει μια άτακτη φυγή περιουσιακών στοιχείων από τις ασθενέστερες οικονομίες, μια άτακτη φυγή που ακόμη και με ισχυρές ενέργειες των κυβερνήσεων δεν φαίνεται να την σταματούν.
Το πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η Ισπανία. Παρά τη σαρωτική εκλογική νίκη στις 20 Νοεμβρίου για το Λαϊκό Κόμμα, που αναλαμβάνει μεταρρυθμίσεις και λιτότητα, το κόστος
δανεισμού της
χώρας εκτινάχθηκε και πάλι. Οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων είναι πάνω από 6,5%.
Η νέα τεχνοκρατική κυβέρνηση της Ιταλίας υπό τον Mario Monti, δεν έχει
δει καμία ανακούφιση, είτε στις αποδόσεις
των δεκαετών ομολόγων παραμένουν αρκετά πάνω από το 6%. Το κόστος δανεισμού του Βελγίου
και της Γαλλίας αυξάνεται. Και αυτή την
εβδομάδα, μια δημοπρασία του bund της Γερμανικής κυβέρνησης απέτυχε οικτρά.
Ο πανικός
που περιβάλλει τις τράπεζες της Ευρώπης δεν είναι λιγότερος από ανησυχητικός. Η πρόσβασή τους στις αγορές χονδρικής χρηματοδότησης έχουν στερέψει, και οι
τράπεζες αρνούνται
να δανείσουν
η μία στην άλλη. Η πιστωτική κρίση θα μπορούσε να είναι βαθύτερη, από αυτή που η Ευρώπη επλήγη, μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers.
Προσθέστε
την όλο και
μεγαλύτερη δημοσιονομική λιτότητα που επιβλήθηκε σε όλη την Ευρώπη και την
κατάρρευση στην
εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων
και των
καταναλωτών, και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ζώνη του ευρώ θα δει μια βαθιά ύφεση το 2012-με μια μείωση της παραγωγής της ίσως στο 2%.
Αυτό θα οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο ανατροφοδότησης σε μια ύφεση, η οποία διευρύνει τα δημοσιονομικά ελλείμματα, τα χρέη της κυβέρνησης αυξάνουν και τροφοδοτούν λαϊκή αντίθεση στη λιτότητα και τη μεταρρύθμιση. Ο φόβος των συνεπειών θα οδηγήσει στη συνέχεια, τους επενδυτές ακόμα πιο γρήγορα προς τις εξόδους.
Οι οικονομικές κρίσεις
του παρελθόντος έχουν δείξει, ότι αυτή η καθοδική πορεία, μπορεί να σταματήσει μόνο από
τολμηρές πολιτικές. Αλλά για τη χάραξη μιας τέτοιας πολιτικής στην Ευρώπη, φαίνονται ανίκανοι ή απρόθυμοι. Οι ηγέτες της ευρωζώνης έχουν γίνει ειδήμονες στο να μιλάνε για μεγάλα μακροπρόθεσμα σχέδια για τη διαφύλαξη του νομίσματος, αλλά δεν προσφέρουν σχεδόν καμία ιδέα για την πυρκαγιά που έχει ξεσπάσει σήμερα.
Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ ακόμα. Χωρίς καμία δραματική αλλαγή από την καρδιά της ΕΚΤ και από τους Ευρωπαίους ηγέτες, το ενιαίο νόμισμα θα μπορούσε να διαλυθεί μέσα σε λίγες εβδομάδες. Οποιοδήποτε γεγονός, από την αποτυχία μιας μεγάλης τράπεζας με την κατάρρευση της κυβέρνησης, σε αποτυχημένες δημοπρασίες ομολόγων, θα
μπορούσαν να προκαλέσουν τη διάλυσή της.
Μπορεί να γίνει
κάτι για να
αποτρέψει την καταστροφή; Η απάντηση εξακολουθεί να είναι ναι, αλλά η κλίμακα δράσης που απαιτείται, αυξάνεται ολοένα και περισσότερο και αυτή εξαντλείται σιγά σιγά. Το μόνο θεσμικό όργανο που μπορεί να παρέχει άμεση ανακούφιση είναι η ΕΚΤ.
Πηγή: economist
