Υποτροφίες DAAD και ταμείο για το μέλλον της Νότιας Ευρώπης

Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD)
Τα ελληνικά πανεπιστήμια φοβούνται για την επιστημονική τους απομόνωση. Τα φωτοαντιγραφικά είναι εκτός λειτουργίας, η θέρμανση δεν λειτουργεί: Η λιτότητα της κυβέρνησης περιορίζει δραστικά τις ανώτατες σχολές. Η Γερμανία βοηθάει χρηματικά για την Ακαδημαϊκή ανταλλαγή.


Στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας έχει ξεσπάσει ταξιδιωτικός πυρετός: Η Ελλάδα βρίσκεται ξανά στο ταξιδιωτικό πλάνο. Εδώ και μια δεκαετία εργάζονταν στενά με τους επιστήμονες συναδέλφους τους στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, όμως η ανταλλαγή λόγω της οικονομικής κρίσης είχε σκαλώσει. Η Θεσσαλονίκη δεν έχει χρήματα για να οργανώσει συνέδρια. Αντίθετα οι Έλληνες τελευταία έρχονται σπάνια στην Κολωνία επειδή στερούνται ταξιδιωτικών κεφαλαίων. Αρχαιολόγοι, αλλά και χημικοί και γλωσσολόγοι και των δύο πανεπιστημίων πάγωσαν τα σχέδια τους. "Η Ακαδημαϊκή συνεργασία δεν μπορεί να σχεδιαστεί μόνο μέσω e-mail", λέει ο Johannes Müller από το Διεθνές Γραφείο στην Κολωνία.

Τώρα ταξιδεύουν πάλι. Η Κολωνία είχε υποβάλλει αίτηση με επιτυχία για τα χρήματα από το "Ταμείο για το Μέλλον της Νότιας Ευρώπης". Περίπου τρία χρόνια παίρνει το Πανεπιστήμιο για τα έργα τους στην Ελλάδα 270.000 €. Η Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD), θέλει να εμποδίσει από το 2013 την απομόνωση διότι η κρίση έχει ήδη αποδυναμώσει τις χώρες αυτές επιστημονικά. Η "DAAD" υποστηρίζει, ως εκ τούτου, 84 γερμανικά πανεπιστήμια για συνεργασία με την Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Κύπρο.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, στο "DAAD" χρηματοδοτούνται έκτακτα γεγονότα, όπως ένα γλωσσικό εργαστήριο για τους μαθητές στη Ρώμη ή ένα συνέδριο γλωσσολογίας στο Santiago de Compostela. Από τις μακρόπνοες «σχέσεις μεταξύ πανεπιστημίων», όπως αυτή μεταξύ της Κολωνίας και της Θεσσαλονίκης, όπου ακόμη κοινές μελέτες έχουν προγραμματιστεί, ωφελείται μόνο η Ελλάδα, όπου μάλιστα εκεί υποχρηματοδοτούνται τόσο πολύ, όσο σε κανένα άλλο ευρωπαϊκό σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σύμφωνα με την Ένωση Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων στις Βρυξέλλες η Ελλάδα βύθισε τις δαπάνες για την εκπαίδευση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 2008, στην τελευταία θέση, όπου και παραμένει από το 2012.

Τα μέτρα λιτότητας περιορίζουν καθαρά πλέον την λειτουργία του πανεπιστήμιου. Καθηγητές έχουν χάσει έως και το 50 τοις εκατό του εισοδήματός τους, Οι Μεταδιδακτορικοί ερευνητές κερδίσουν λίγο περισσότερο από 1.000 ευρώ το μήνα. Συχνά, αρκετοί Κοσμήτορες μοιράζονται μια γραμματέα. Υπάρχουν πανεπιστήμια που λειτουργούν χωρίς θέρμανση το χειμώνα, τα φωτοτυπικά μηχανήματα παραμένουν σε ακινησία, και οι καθηγητές φέρνουν το δικό τους χαρτί υγείας.

Σύμφωνα με μια μελέτη των Οικονομικού Γεωγράφου Λόη Λαμπριανίδη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, από την Ελλάδα έχουν φύγει 140.000 επιστήμονες. Πολλοί μαθητές βλέπουν το μέλλον τους στο εξωτερικό. Από το 2011 η ζήτηση των Ελλήνων ως υποτροφία της "DAAD" έχει διπλασιαστεί. Στο Κέντρο Πληροφόρησης "DAAD" για υποτροφία στην Αθήνα, όπου οι μαθητές συνήθως συμβουλεύονται, έρχονται πιο συχνά και εργαζόμενοι πλέον, που ελπίζουν να εργαστούν στη Γερμανία.

Το μέλλον του Ταμείου "DAAD" είναι να σταματήσει η φυγή των επιστημόνων, ιδίως των νέων επιστημόνων, θα πρέπει λοιπόν να τους δοθεί πάλι μια προοπτική στη χώρα τους. Νέοι ερευνητές υποφέρουν περισσότερο από την κρίση. Μόνο μία στις πέντε θέσεις θα πρέπει να καλυφθούν, 800 επιστήμονες περιμένουν εδώ και δύο χρόνια για τις θέσεις εργασίας για τις οποίες είχαν επιλεγεί μέσα από μια αυστηρή διαδικασία. Η "DAAD" έχει δώσει ιδιαίτερη προσοχή σε έργα στήριξης, συνεπώς προσφορές για νέους επιστήμονες.

Η απόδοση του ελληνικού συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι να βελτιωθεί το "Ταμείο για το Μέλλον". Έλληνες απόφοιτοι διαμαρτύρονται ότι η μελέτη τους είναι πάρα πολύ λίγη για το μελλοντικό επάγγελμα τους. Ο λόγος είναι ότι η Ελλάδα δεν έχει εφαρμόσει τη μεταρρύθμιση της Μπολόνια σε μερικά σημεία, όπως το σύστημα Credit-Point-System. Τα παλιά προγράμματα σπουδών διπλώματος εξακολουθούν να υφίστανται. Κοινές Ανώτατες Σχολές, όπως υπάρχει μεταξύ της Αθήνας και της Λειψίας, χάρη στο "Ταμείο για το Μέλλον", ή το διακρατικό πρόγραμμα Bachelor μελέτη "Διδασκαλία της Χημείας " στην Κολωνία και τη Θεσσαλονίκη. Προσπαθούν λοιπόν να εκσυγχρονιστούν τα ελληνικά πανεπιστήμια με τη διεθνή ανταλλαγή.

Η ελληνική κυβέρνηση δυσκολεύεται στην μεταρρύθμιση της Ανώτατης Εκπαίδευσης

Ακόμη και πριν από την κρίση χρειαζόταν το σύστημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αναδιάρθρωση. Στη δεκαετία του 1980, σοσιαλιστικές κυβερνήσεις κάλυψαν την επαρχία με ένα δίκτυο ανώτερων σχολών - για την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και να εξασφαλίσουν ψήφους. Πολλά από αυτά τα ιδρύματα δεν τα παρακολουθούσαν φοιτητές. Το πανεπιστήμιο στη φυτική παραγωγή στην Καλαμάτα μπόρεσαν να το παρακολουθήσουν μόνο έξι από τις 171 κενές θέσεις που υπάρχουν.

Η ελληνική κυβέρνηση δυσκολεύεται με τη αναδιοργάνωση των εν λόγω δομών Δημιούργησε το "Σχέδιο Αθηνά" τον Απρίλιο του 2013 , μια μεταρρύθμιση στην Ανώτατης Εκπαίδευση, να μειώσει το διοικητικό προσωπικό και τον αριθμό των πανεπιστημίων . Παράδειγμα η σχολή του Μεσολογγίου συγχωνεύθηκε με 40 χιλιόμετρα μακριά με σχολή στην Πάτρα.

Αλλά για ευρείς μεταρρυθμίσεις αντιστέκονται πολλοί επιστήμονες . Οι επικριτές επισημαίνουν τα πολλά χωριά και τα νησιά που είναι τώρα χωρίς εκπαίδευση. Στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας είναι σε απεργία από την Φθινόπωρο του το 2013, επειδή οι καθηγητές και οι μαθητές αρνούνται τη συγχώνευση των ειδικών σχολών, όπως η παρέμβαση στην πανεπιστημιακή αυτοδιοίκηση.

Επίσης, το "Ταμείο για το Μέλλον" της "DAAD" δεν βλέπουν όλοι οι Έλληνες επιστήμονες θετικά. Υποστηρίζονται κυρίως συνεργασίες που υπήρχαν πριν από την κρίση - όπως εκείνη μεταξύ της Κολωνίας και της Θεσσαλονίκης. Επειδή μόνο τα γερμανικά πανεπιστήμια είχαν τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση για τα χρήματα από το "DAAD", οι Έλληνες έπρεπε να εμπιστεύονται τους συνεργάτες τους και να εστιάσουν στο περιεχόμενο του σχεδιασμού των προγραμμάτων. Τα Πανεπιστήμια που δεν συνεργάζονται με την Γερμανία ούτως ή άλλως, στη διαδικασία υποβολής αιτήσεων είχαν ελάχιστες πιθανότητες . Ο επικεφαλής του γραφείου Αθηνών της "DAAD", Alexander Roggenkamp, αναφέρει ότι τον τηλεφωνούσαν πολλά Ανώτατα Ιδρύματα Εκπαίδευσης, που δεν είχαν μέχρι τώρα γερμανούς Συνεργάτες.

Μια Ελληνίδα επιστήμονας από το Βερολίνο, η οποία επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμος, αμφιβάλλει επίσης ότι τα προβλήματα του ελληνικού συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης " μπορεί να λυθούν έστω και κατά προσέγγιση με άντληση με μερικά ευρώ". Από τις συνεργασίες ωφελούνται κυρίως τις γερμανικά πανεπιστήμια. Στην πραγματικότητα τα κεφάλαια που παρέχονται είναι μόνο τα μισά για τους Έλληνες ερευνητές , τα γερμανικά πανεπιστήμια κερδίζουν λοιπόν όσο και τα ελληνικά. Για την "DAAD" δεν αποτελεί πρόβλημα διότι το θεωρεί χρέος του να χρηματοδοτεί την ανταλλαγή και όχι να μπαλώνει ελληνικά χρέη.

Εν τω μεταξύ, στις συνελεύσεις των πρυτάνεων σε Γερμανία και Ελλάδα συμφώνησαν να συνεργαστούν. Επιθυμούν επίσης να επεκτείνουν την συνεργασία Πανεπιστημίων και να συμβουλεύουν τις κυβερνήσεις για την κατάλληλη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων.
Άρθρο από το γερμανικό περιοδικό Zeit Online: Griechische Unis fürchten die wissenschaftliche Isolation

0 σχόλια: